Toplumun Gümüş Kaplaması: Değer, Görünüş ve Sosyal Kimlik Üzerine Bir İnceleme Bir sosyolog olarak, her zaman insanların neden belirli sembollere bu kadar değer verdiğini anlamaya çalışırım. Son zamanlarda sıkça karşıma çıkan bir soru — “Gümüş kaplama ne kadar?” — beni bu sorunun ekonomik bir meraktan çok daha derin bir yere götürdü. Çünkü bu soru, yalnızca bir metalin fiyatını değil; toplumun görünüşe, statüye ve sembollere verdiği değeri de anlatıyor. Gümüş kaplama, aslında maddi ve manevi dünyalar arasındaki o ince çizgide duran güçlü bir metafordur. Görünüşün Değeri: Parlak Olan Gerçek midir? Gümüş kaplama, yüzeysel bir parlaklıktır. Altında başka bir metal vardır, fakat…
8 YorumEtiket: bir
Flörte Günaydın Mesajı Atılır mı? Modern Romantizmin Dili Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme İletişim çağında romantik ilişkilerin en belirgin özelliği, dijital platformlarda kurulan gündelik temas biçimleridir. “Flörte günaydın mesajı atılır mı?” sorusu, yüzeyde basit bir nezaket meselesi gibi görünür; ancak sosyolojik, psikolojik ve kültürel anlam katmanlarıyla incelendiğinde, çağdaş ilişkilerin doğasına dair derin ipuçları barındırır. Bu yazı, flört döneminde “günaydın” mesajının anlamını tarihsel bağlam, akademik tartışmalar ve toplumsal dinamikler ışığında ele alır. — Günaydın: Sözlü İletişimden Dijital Ritüele “Günaydın” sözcüğü, tarihsel olarak toplumsal nezaketin, karşılıklı iyi dileklerin ve gündelik etkileşimin simgesidir. Osmanlı döneminde “hayır sabahlar ola” gibi ifadeler, bireylerin güne başlarken birbirine…
8 YorumKepçük Ağız Ne Demek? Dilin Renkli Dünyasında Bir İfadenin Hikâyesi Bazı kelimeler vardır ki, onları ilk duyduğumuzda hafifçe gülümseriz. Çünkü kulağa sevimli gelir, günlük hayatta sık kullanılmasa da içten içe ne demek istediğini tahmin ederiz. “Kepçük ağız” da tam olarak böyle bir ifadedir. Belki bir sohbet sırasında duyduk, belki de bir büyükannemizin tatlı bir serzenişinde… Peki aslında bu deyim neyi anlatır? Gelin birlikte hem kelimenin kökenini, hem de insan ilişkileri ve kültürel bağlamdaki yerini keşfedelim. Kepçük Ağız Nedir? Temel Anlamıyla Tanıyalım Köken ve Tanım “Kepçük ağız” ifadesi, Türkçede mecaz anlamda kullanılan halk deyimlerinden biridir. “Kepçük” kelimesi, küçük kepçe anlamına gelir;…
6 YorumTürk Müziğinde Makamlar Kaça Ayrılır? Toplumun Sesindeki Katmanları Anlamak Bir toplumun müziği, onun ruh haritasıdır. Toplumsal yapıların birey üzerindeki etkisini incelerken müzik, sadece bir sanat dalı değil; kimliklerin, rollerin ve değerlerin yankılandığı bir aynadır. Bir araştırmacı olarak her zaman şunu düşünürüm: İnsan sesi sadece duyguları değil, toplumsal ilişkileri de taşır. Türk müziğinde makamlar bu anlamda yalnızca melodik düzenler değildir; toplumsal yapının çok katmanlı dokusunu da temsil eder. Makamlar, toplumun ritmini, hiyerarşisini ve duygusal hafızasını taşır. Makamların Sayısı: Bir Müzik Sisteminden Fazlası Türk müziğinde makamlar, teorik olarak yaklaşık 600’e yakın farklı biçimde tanımlanabilir; ancak uygulamada yaklaşık 100 civarında makam aktif olarak…
8 YorumGrup mu Grubu mu? Öğrenmenin Dilinde Birlik, Anlam ve Pedagoji Üzerine Bir eğitimci olarak sınıfa her girdiğimde, kelimelerin ne kadar güçlü bir öğrenme aracı olduğunu bir kez daha fark ederim. Öğrenme yalnızca bilgi aktarımı değildir; düşünmenin, sorgulamanın ve anlam kurmanın sürecidir. İşte bu yüzden “grup mu grubu mu?” gibi basit görünen bir dil meselesi, aslında öğrenmenin derin yapısını anlamak için mükemmel bir örnektir. Çünkü dil, düşüncenin aynasıdır — ve öğrenme, bu aynada kendimizi yeniden görmektir. “Grup” ve “Grubu” Arasındaki Fark: Dilbilgisel Bir Eşik Öncelikle bu iki sözcük arasındaki farkı açıklayalım. “Grup” kelimesi yalın hâlde, bir topluluğu veya birlikte hareket eden…
4 YorumBugün tartışma çıkarmaya niyetliyim: “Haâla” diye bir yazım yok. Varsa da yalnızca dilin ve düşüncenin tembelleştiği yerde var. Doğrusu “hâlâ”; akraba anlamındaki “hala” ise bambaşka. Bu kadar basit bir ayrımı bile ıskaladığımızda, yalnızca imlâyı değil, anlamı da kaybediyoruz. “Haâla nasıl yazılır?” sorusunun rahatsız edici cevabı Önce netleşelim: “Hâlâ” (uzun ve şapkalı â) “still, henüz, şimdiye dek” anlamındaki zaman zarfıdır. “Hala” ise “babanın kız kardeşi”dir. “Haâla” gibi bir form ise tipografik kazadır; klavye ile telaşın, otomatik düzeltmenin ve kuralsızlığın çarpıştığı o gri bölgede doğar. Peki neden bu kadar kişi bu hataya düşüyor? Çünkü bir kısmımız, dilin inceliğini “gereksiz ayrıntı” sanıyor. Oysa…
4 YorumHey Gidi Nasıl Yazılır? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir Psikoloğun Meraklı Girişi Hey gidi… Bir an, bu kelimenin gücü size neler hatırlatıyor? İnsan zihni, duyguların ve anıların etrafında dönerken, dilin gücüne olan ilgisi büyüktür. Bir kelime, bir cümle, bir bakış, bazen onlarca yıl boyunca iç dünyamızda yankı uyandırabilir. Peki, “hey gidi” ifadesi, sadece bir kelime olmanın ötesine geçip, bizi psikolojik olarak nasıl etkiler? Bir psikolog olarak insan davranışlarını çözümlemeye çalışırken, bu tür kelimelerin bilinçaltımıza nasıl işlediğini anlamak oldukça ilginç. Hadi gelin, “hey gidi”nin psikolojik yönlerini birlikte keşfedelim. Bilişsel Psikolojiden Bir Bakış Bilişsel psikoloji, zihinsel süreçleri, düşünce biçimlerini ve bellekle ilgili…
6 YorumBir Ekonomistin Gözüyle Göbeklitepe: T Biçimli Taşların Sessiz Ekonomisi Kaynakların sınırlılığı, tercihlerimizin maliyeti ve toplumların bu tercihler üzerinden kurduğu dengeler… Bir ekonomist için dünya, yalnızca rakamlar ve piyasalarla sınırlı değildir; geçmişteki insan davranışlarını da bir “kaynak yönetimi” süreci olarak okur. Göbeklitepe’deki T biçimli taşlar, bu bağlamda yalnızca arkeolojik bir sembol değil, insanlığın ilk büyük ekonomik tercihinin taşlaşmış bir ifadesidir. Çünkü her taş, üretim gücünün, emeğin ve kolektif kararın bir sonucu olarak yükselmiştir. Göbeklitepe’nin taşlarında “T” harfi yoktur ama “T biçimi” vardır — ve bu biçim, insanın kıt kaynakları kullanarak anlam üretme biçiminin erken bir örneğidir. Bu nedenle “Göbeklitepe’de neden T…
8 Yorum“Türk Hava Yolları Türkiye’nin mi?” — Bir Uçağın İçinden Bakınca Uçak kapıya yanaşıyor, o meşhur “Sayın yolcularımız…” anonsu geliyor ve ben her defasında aynı şeyi düşünüyorum: Türk Hava Yolları, sadece bir havayolu değil; hepimizin cebinde bir hatıra, pasaportumuzda bir damga, memlekete uzanan görünmez bir köprü. Peki o köprü “kimin”? Resmî cevapla duygusal cevabın çakıştığı tam da bu yerde duruyoruz. Kısa Cevap: Hem Evet, Hem Hayır THY, Türkiye’nin bayrak taşıyıcı havayolu; evet, “Türkiye’nin” — ama hukuken %100 devlet şirketi değil. Şirket, Borsa İstanbul’da THYAO koduyla işlem gören halka açık bir anonim ortaklık. Türkiye Varlık Fonu’nun (TVF) %49,12’lik payı var; geri kalan…
6 YorumGermiyan Türkçesi Ne Demek? Ekonomik Bir Perspektiften Analiz Bir ekonomist olarak, insanların seçimleri ve bu seçimlerin sonuçları üzerine düşündüğümde, sınırlı kaynaklar ve bunların en verimli şekilde nasıl kullanılabileceği sorusu her zaman ön planda olmuştur. Ekonomi, bir yandan bireylerin kararları ve bu kararların toplumsal düzeyde yarattığı etkilerle şekillenirken, diğer yandan kültürel ve dilsel dinamikler de bu sürecin önemli bir parçasını oluşturur. Dil, tıpkı bir pazarın etkileşimleri gibi, zaman içinde değişir ve evrilir. Bugün, “Germiyan Türkçesi” ifadesine odaklanarak, bu kavramı hem tarihsel bir bakış açısıyla hem de piyasa dinamikleri ve toplumsal refah çerçevesinde analiz edeceğiz. Germiyan Türkçesi Nedir? Germiyan Türkçesi, Osmanlı İmparatorluğu’nun…
4 Yorum